Дахлдорлик маънавий фазилат. Инсон дахлдорлик туйғуси орқали ўз феноменини намоён қилади. Боиси инсон жамият ва мамлакат ҳаётига нисбатан дахлдорлик туйғуси билан ёндошар экан ўзидаги бетакрор маънавий фазилатини ифода этади. Жамиятнинг маънавий салоҳиятини ошириш жараёнида ҳам шахсдаги дахлдорлик аҳамияти беқиёс. 

Шунинг учун ҳам, муҳтарам Юртбошимиз жамият маънавий ҳаётидаги ўрни ҳақида шундай таъкидлайди: “Агарки мендан, ҳозирги кунда маънавиятимизни асраш учун нима қилиш лозим ва унга таҳдид соладиган хуружларга нимани қарши қўйиш керак, деб сўраса, мен авваламбор шу юртда яшаётган ҳар қайси инсон ўзлигини англаши, қадимий тарихимиз ва бой маданиятимиз, улуғ аждодларимизнинг меросини чуқурроқ ўзлаштириши, бугунги тез ўзгараётган ҳаёт воқелигига онгли қараб, мустақил фикрлаши ва диёримиздаги барча ўзгаришларга дахлдорлик туйғуси билан яшаши зарур, деб жавоб берган бўлардим.Ишончим комилки, ана шундай ноёб инсоний фазилатларга, юксак маънавиятга эга бўлган халқ ҳеч кимга ҳеч қачон қарам бўлмайди, ўзининг эзгу мақсадларига албатта етади”.

• Дахлдорлик туйғуси

Ҳар бир халқ, ҳар бир миллат ўз маънавий руҳий тараққиётида янги бир юксак поғонага кўтарила борар экан, унинг замирида ўша халқ ва миллатнинг ўзига хос бетакрор маънавий дунёси ҳамда унинг бутун бир гўзаллигини кўрсата олган, буюк инсонлар – даҳоларнинг беқиёс хизматлари ётади.

Хусусан, ўзбек миллати ҳам ўз тарихининг ибтидосидан то ҳозирги кунгача шундай маънавий юксалиш босқичларини ўтиб келяптики, унинг маънавий – фалсафий дунёсининг уфқлари ниҳоятда кенг, ўзига хос, бетакрор, жўшқин. Ўзбек халқининг маънавий дунёси турли хил қарашларни ўзида ассимиляция ва синтез қила олган оригинал феномен, бебаҳо хазинадир.

• инсон фалсафаси

Фуқаролик жамиятининг қутбсизланиш эволюцияси ва шаклланиш истиқболлари қутбланиш характери билан боғлиқ. Турли мамлакатларда қутбланиш характери уни аниқлайдиган омилларнинг тузилмасига боғлиқ бўлган ўзига хос хусусиятга эга. Қутбсизланиш бундай алоқаларнинг парчаланиш жараёнини ифодалайди. Қутбланиш жамоатчилик онгининг нисбий сиёсий барқарорлиги билан тавсифланадиган ҳолати сифатида гавдаланади. Бундай ҳолатнинг асосий тавсифи зиддиятнинг бир нечта ҳошияларини бирлашиши, қутбсизланишнинг асосий белгиси эса кучсизланиш, баъзан эса бу алоқаларнинг қисман узилиши ҳисобланади.

• фуқаролик жамияти
• эволюция.

Афғонистон бир неча йилдан буён минтақа учун беқарорлик манбаи бўлиб қолмоқда. Бу давлатда тинчликни таъминлаш Ўзбекистон томони учун ҳам энг муҳим муаммолардан биридир. Сабаби Афғонистон  минтақадаги барқарорликни тамомила ўрнатилишида ва соғлом интеграцияни фаоллашуви ҳамда жануб йўналишида очиқ денгизга чиқиш имкониятини беради. Шу боис Президентимиз И.Каримов Афғонистондаги тинчлик ва барқарорликни ўрнини шундай изоҳлаган эди:

“Ўзбекистон, Марказий Осиёдаги бошқа давлатлар Афғонистонда тезроқ тинчлик ўрнатилишини хоҳлайдилар. Тинчлик бўлса, автомобиль йўллари, темир йўллар қуриб, биз бу мамлакат орқали Ҳинд океанига чиқишимиз мумкин. Мен шу гапни яна такрорламоқчиман: Ҳинд океанига чиқиш Ўзбекистон учун муаммолар муаммосидир! Бир фараз қилинг-а: тўрт томонимизга йўл очилди. Темирйўл билан Шимолга чиқдик, Ғарбга чиқдик, Жанубга ҳам чиқдик. Юкларимизни Ҳинд портларидан денгиз, океанлар орқали хоҳлаган томонга ташиб ўзимизга керакли нарсаларни Ўзбекистонга олиб келдик… У ёғи Япония… Индонезия… Малайзия… Буёқда мусулмон давлатлари, Арабистон дегандай… Орзуга айб йўқ. Худога шукрки, кўп мақсадларга эришяпмиз. Агар шу мақсадимизга ҳам эришсак, билмадим… шахсан менинг ҳеч армоним қолмасди. Нега деганда, бу йўл нафақат иқтисодий, сиёсий, керак бўлса маънавий аҳамиятга ҳам эга бўлиши турган гап”.

• тинчлик
• барқарорлик.

Ҳозирги даврда халқимиз ҳаёти учун муносиб соғлом экологик шарт-шароит яратиш зарурияти шахс маънавий масъуллиги, экологик онг ва маданиятини оширишни тақозо этмоқда. Шахс экологик онги ва маданиятини оширишга йўналтирилган объектив ва субъектив омиллар тизимида  экологик ғоялар алоҳида ўринга эга.

• экология.

Каримов Санжарбек Сувон ўғли

Ўқув жараёнида ахборот-коммуникацион технологияларидан фойдаланиш ўқувчиларда дастур материалларини изчиллик билан  тўла ўзлаштириб, олган билимларни амалиётга тадбиқ қилишлари учун жуда катта имкониятлар  яратади.

Шу билан бирга  фанни ўқитиш учун компьютерлардан фойдаланиш қўйидаги шартларни бажарилишини  талаб этади:

— компьютерли технологияни  жорий этиш учун дастур мажмуасини ишлаб чиқиш, яъни ўқув жараёнини бошқариш, назорат қилиш, ўқувчилар билимини текширишни лойиҳалаш;

— ўқув жараёнида компьютер  дастурлари асосида тайёрланган дидактик  материалларни қўллаб ўқувчилар билимини синаб кўриш ва кенг жорий этиш;

-олиб борилган ўқув–илмий иш натижалари асосида илмий-амалий таклифларни ишлаб чиқиш  ва бошқалар.

• акт технологиялар.

Ёрдамчи мактаб тарбияланувчилари тарбиясини тўғри ташкиллаштиришда ва уларни ижтимоий ҳаётга тайёрлашда таълим тарбияни ўрни жуда каттадир.

Бунда болаларни психикасини ўрганиб болага тўғри муомалада бўлиш, улар билан дўстона мунособатда бўлмоқ керак. Ёрдамчи мактабда болаларга таълим — тарбияни бирга олиб борилиши уларни фойдали меҳнат фаолияти билан шуғулланиши ва келажакда ўз ўрнини топишга кўмаклашишдан иборатдир .

• таълим
• тарбия.

А.Қодирий  номли Жиззах Давлат педагогика институти “Педагогика-психология” факультети  “Мактабгача таълим назарияси ва усулубияти” кафедрасининг талабаларни “Касбий одоб, турмуш нафосати, муомала маданияти” мавзусида шаҳримизнинг тадбиркор ва олима аёллари билан учрашувтўғрсидаги тадбир бўлиб ўтди.

• тадбир.

Ўзбекистон Республикасининг “Таълим тўғрисида”ги Қонуни ва “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури”да ёшларни ўқитиш ва тарбиялаш ишларини тубдан яхшилаш масаласи илгари сурилган. Дастурда “Инсон, унинг ҳар томонлама уйғун камол топиши ва фаровонлиги, шахс манфаатларини рўёбга чиқаришнинг шароитларини яратиш, эскирган тафаккур ва ижтимоий хулқ – атворнинг андозаларини ўзгартириш Республикада амалга оширилаётган ислоҳатларнинг асосий мақсади ва ҳаракатлантирувчи кучидир. Халқнинг бой интеллектуал мероси ва умумбашарий қадриятлар асосида замонавий маданият, иқтисодиёт, фан – техника ва технологияларнинг ютуқлари асосида кадрлар тайёрлашнинг мукаммал тизимини шакллантириш Ўзбекистон тараққиётининг муҳим шартидир”, — деб кўрсатилган.

• инновацион технологиялар.

Айниқса ифодали  сўзлаш одамларга жуда таъсир этади. Ўқитувчи ифодали сўзлаш орқали  болаларнинг фикри вам харакатларигагина эмас,  балки уларнинг хис – туйғуларига бевосита  таъсир кўрсатиш мумкин.

“Ер юзасидаги барча халқларнинг минг киши сўзлашадими, бундан қатъий назар, ўзлари учун азиз ва кераклидир. Тилни кам сонли элат гаплашар экан деб камситиб ёки бўлмаса, кўп сонли миллатнинг тили экан, деб улуғлаб бўлмайди. Бунда  сон жиҳатини мезон қилиб бўлмайди. Ҳар кимники ўзига, ой  бўлиб кўринади кўзига  - га! Лекин дунёда жуда тараққий этган, бой жаҳоний тиллар ҳам бор, энди тетапоя қилаётган тиллар ҳам йўқ эмас. Бу ўша тилларнинг соҳиби бўлмиш миллат ёки элатларнинг тажрибий равнақи, босиб ўтган тарихий йўли, инсоний жамиятнинг қайси бир тараққиёт босқичида экани, иқтисоди, маданияти, фани ва маънавияти ҳамда шу каби омилларга боғлиқдир, албатта. Бизнингча, лоақал биргина Она алласи мавжуд бўлган тил ҳам яшашга ҳақлидир. Биз ўзбеклар учун эса ўз она тилимиз бўлмиш ўзбек (туркий) тили азизу мўътабардир”1.

• нутқ
• маданият.

Мамлакатимизда мустақилликнинг дастлабки кунларидан бошлаб барча соҳаларда бўлгани каби мафкуравий ва маънавий ҳаётда ҳам ўзгаришлар рўй бера бошлади. Жумладан, таълим-тарбия билан шуғулланадиган педагогика фани олдига ҳам ёшларни мустақил фикрлайдиган, кенг дунёқарашли ва эзгу ғояларга асосланган эътиқодини шакллантириш, интеллектуал салоҳиятга эга бўлган баркамол ёшларга тарбия бериш каби вазифаларни юклайди.

• бунёдкорлик.

Respublikamiz hukumati tomonidan mustaqillikning dastlabki yillaridanoq yoshlarga qaratilayotgan e’tibor davlat siyosatining muhim ustuvor yo’nalishlardan biri sifatida qaralib, yoshlarni milliy va umuminsoniy qadriyatlar ruhida tarbiyalash, mustaqil fikrlaydigan zamonaviy mutaxassislarni yetishtirish hamda jismonan baquvvat, iymon-e’tiqodi butun, bilimli, mard va jasur, vatanparvar, ma’naviyati yuksak, milliy g’oyani o’zida mujassam etgan shaxsni shakllantirishga e’tibor berila boshladi. Bu boradagi ishlarni aniq, maqsadli amalga oshirish uchun davlat ahamiyatiga molik hujjatlar qabul qilinib, dasturlar ishlab chiqildi.

• Barkamol
• avlod
• tarbiya
• milliy g’oya.

Ёш авлодни ҳар томонлама етук, баркамол шахс қилиб тарбиялаш учун юртимизда олиб борилаётган ишлар диққатга сазовордир. Она заминимизда   ҳуқуқий демократик давлат ва фуқаролик жамиятинининг гуллаб яшнаши учун  таълим сиёсатни асосий масала қилиб   таълим — тарбия майдонига олиб чиққан. Чунки «Ҳар кимнинг билим олиш ҳуқуқи» юртимизда Конституциявий  жихатдан кафолатланган бўлиб (41 — модда), унда ҳар бир ёш авлод келиб чиқиши, миллати, ирқи, эътиқодидан қаттий назар юртимизда таълим олиш ҳуқуқига эга бўлиб ўзининг илмий дунёқарашини шакллантириши мумкин.  Анна шундай жараёнларда тобланиб,  комил шахс бўлиб етишиши учун «фикрлаш, сўз ва эътиқод эркинлиги» (29 — модда) кафолатланган.

• авлод
• тарбия
• маънавият.

Бошланғич  синф ўқувчиларини миллий онг билан  таништиришда  ота – боболаримиз томонидан тарбия тизимида кенг  қўлланиб келинган воситалардан фойдаланиш мақсадга мувофиқ ҳисобланади.

Таълим – тарбия тизимида  миллий онгни ёритишда миллий онг тушунчасига тўхталиб ўтиш мақсадга муоффиқдир.

Авволо онг тушунчасига тўхталиб ўтамиз: Онг – кишининг фикрлаш қобилияти ёки инсоннинг ижтимоий ҳаётини тушуниш, сезиш ва унга бўлган шахсий муносабати.

Онг – психик фаолиятнинг олий шакли. Онг биологик ва ижтимоий тараққиёт маҳсулидир

Онг– ақл-тафаккурни ифода этадиган асосий фалсафий категориялардан бири. Онг кўп қиррали ва мураккаб бўлгани туфайли  фалсафа,  психология,  психиатрия,  физиология,  кибернетика, информатика сингари турли фанларнинг ўрганиш объекти ҳисобланади.

• таълим
• тарбия
• онг.

Таълим жараёнларида  ўқувчиларни ҳар томонлама баркамол шахс қилиб тарбиялаш бугунги куннинг долзарб масалаларидан биридир. Қандай қилиб, қандай методлар, қандай воситалар ёрдамида  бунга эришиш мумкин?.. Унга осон эришиш йўллари борми?, Натижа қандай бўлади?.. Ана шу саолларга жавоб бериш бугунги кун педагогикаси олдида турган вазифалардан биридир. Биз бу масалаларга ўз тадқиқот ишимиз муаммоларидан келиб чиққан холда ёндашишни мақсадга мувофиқ деб билдик.

• таълим
• тарбия
• матонат.

6 dekabr kuni institut madaniyat saroyida  Ozbekiston Respublikasi Konstitusiyasi qabul qilinganligining 21 yilligi munosabati bilan institut rektorati hamda jamoat tashkilotlari tomonidan Baxtimiz qomusi va obodlik dasturi mavzusidagi tadbir tashkil etildi.

• konstititsiya.

17 avgust kuni Istiqlol saroyida O'zbekiston Respublikasi Prezitdentining san'at soxasidagi iqtidorli yoshlar uchun ta'sis etgan “Nihol” mukofotining bu yilgi yangi sohiblari nomlari e'lon qilindi va ularga diplom va mukofotlar tantanali tarzda topshirildi. G'oliblar safida Jizzax davlat pedagogika institutining musiqiy ta'lim yo'nalishining 3-bosqich talabasi Zulxumor Mamarasulzoda ham bor.U an'anaviy ijrochilik yo'nalishida g'olib chiqib,Jizzax viloyatidan ushbu mukofotga sazavor bo'lgan dastlabki san'atkorga aylandi. Ushbu mukofot sohiblari eng kam ish xaqining 70 baravari miqdorida pul mukofoti bilan taqdirlanadilar.